Teologia moralna - Artykuły

Wraz z ekonomią i polityką, kultura stanowi podstawową oś aksjologiczną w moralnym wymiarze współżycia społecznego. Sobór Watykański II, w Konstytucji Duszpasterskiej Gaudium et spes dedykuje jej specjalny rozdział (II rozdział w II części) włączony między rozdziałami poświęconymi ekonomii i polityce.

1. Pojecie jałmużny Właściwe zarządzanie dobrami ziemskimi zawiera również jałmużnę. Jest ona jedną z dróg, poprzez które przyczyniamy się do czynienia tak, aby rzeczy materialne obróciły się na korzyść wszystkich ludzi. Przez jałmużnę rozumiemy pomoc materialną potrzebującym, wsparcie, które wykracza poza to, co jesteśmy winni na podstawie sprawiedliwości. Jest ona, zatem w sposób istotny aktem miłości bliźniego.

Są nimi wszystkie grzechy przeciwko sprawiedliwości, zarówno te, które dotyczą kradzieży dobra, odmowy dania komuś tego, co się jemu należy, jak również oddania pożyczki, do której się zobowiązaliśmy.

Kapitalizm liberalny, poprzedzony w Europie przez kapitalizm komercyjny (merkantylizm) jest wykorzystaniem rewolucji przemysłowej w perspektywie mentalności i pewnej wizji rzeczy nazwanej liberalizmem. Oto jego cechy charakterystyczne:

Powszechne przeznaczenie dóbr nie eliminuje prawa własności prywatnej, jeśli nawet jest ono na drugim miejscu, wewnątrz tego uniwersalnego prawa. Jego funkcja polega na zarządzaniu, administrowaniu i przynoszeniu owoców, w kontekście dóbr naturalnych, poprzez branie ich w posiadanie. Aby dobra ziemi obróciły się rzeczywiście na korzyść wszystkich ludzi, potrzebna jest instytucja własności.

Sobór Watykański II po omówieniu pracy człowieka jako głównego elementu rozwoju ekonomiczno-społecznego, na drugim miejscu mówi o dobrach materialnych, jakie Bóg powierzył człowiekowi. Również tutaj ma on oblicze skierowane głównie na rozwój.

a). Natura i cel związków zawodowych Magisterium papieskie mówiło na temat korzyści stowarzyszeń pracowników w ważnych dokumentach społecznych, począwszy od encykliki Rerum novarum Leona XIII, poprzez List Apostolski Octogesima adveniens , aż do encykliki Laborem exercens Jana Pawła II.

a). Stosunek płacowy sam w sobie nie jest niemoralny Dla większości ludzi praca jest normalną drogą do zapewnienia sobie tego, co jest konieczne dla życia i do osiągnięcia pewnej własności. Ponadto większość pracowników nie pracuje na własny rachunek, lecz w zależności z innymi, którzy dają do dyspozycji kapitał i środki produkcji.

Sobór Watykański II, po omówieniu konieczności, obowiązku i sensu rozwoju ekonomiczno-społecznego, w szerszych ramach rozwoju ludzkiego, przechodzi do omówienia najważniejszych jego czynników, a mianowicie na pierwszym miejscu pracy, a także dóbr, które są założeniem i skutkiem pracy ludzkiej.

Od Pisma św. przechodzimy do stwierdzeń Magisterium Kościoła odnośnie aktualnych problemów ekonomiczno-społecznych. Na tym polu sytuacja zmienia się ciągle i szybko. Konsekwentnie również nauka Kościoła powinna dać dowód wielkiej dynamiki, jeśli chce stawić czoła problemom, które dręczą ludzi w ich aktywności ekonomiczno-społecznej w określonej epoce.