Śledź nas na:



Dobra materialne w ręku człowieka

2. Konsekwencje praktyczne zasady powszechności dóbr ziemskich

Wszystko co zostanie powiedziane teraz, samo z siebie jest konsekwencją zasady, że wszystkie dobra ziemi powinny obrócić się na korzyść wszystkich ludzi. Wyprzedzimy jednak niektóre te wnioski, również po to, aby jeszcze lepiej wyjaśnić zasadę.

Pierwsze dwie konsekwencje są do pewnego stopnia ponadczasowe, ważne dla wszystkich czasów:

  • Jakakolwiek decyzja na polu ekonomiczno-społecznym jest sprawiedliwa tylko wtedy, kiedy jest podjęta w myśl zasady o powszechnym przeznaczeniu dóbr ziemi. To, co Sobór mówi o własności ma wartość ogólną: Dlatego człowiek używając tych dóbr powinien uważać rzeczy zewnętrzne, które posiada, nie tylko za własne, ale za wspólne w tym znaczeniu, by nie tylko jemu, ale i innym przynosiły pożytek.

  • Kto znajduje się w stanie skrajnej potrzeby, i nie ma innej drogi wyjścia, może zdobyć to, co jest konieczne do pokonania tej sytuacji biorąc od innego, który nie ma takiej naglącej potrzeby. Czyniąc tak, nie rabuje i nie popełnia kradzieży. W przypadku tego rodzaju prawo własności właściciela ustaje na korzyść przyporządkowania dóbr do wymagań ludzi, a konkretnie, człowieka, który znajduje się w skrajnej potrzebie: Kto natomiast byłby w skrajnej potrzebie, ma prawo z cudzego majątku wziąć dla siebie rzeczy konieczne do życia. Zasada ta jest ważna nie tylko w relacjach człowiek - człowiek, ale również w relacjach naród - naród. Kiedy bogate narody, gwałcąc sprawiedliwość i miłość, nie zajmują się poważną nędzą narodów najbiedniejszych, ewentualne akty gwałtu ze strony tych ostatnich, popełnione w celu zawładnięcia czymś, co należy do narodów bogatych, nie byłoby nie moralne.

  • Ten wniosek uwzględnia sytuację dzisiejszą świata. Sobór ustala kryterium, w myśl którego dobrami ziemi należy dzielić tak, aby wszyscy ludzie mogli prowadzić życie godne człowieka, i dochodzi do wniosku, że w świecie dzisiejszym istnieją poważne niesprawiedliwości. Sobór ubolewa, że między narodami bogatymi a mniej zamożnymi istnieją kontrasty i stwierdza: Albowiem zbytnie nierówności gospodarcze i społeczne wśród członków czy ludów jednej ludzkiej rodziny wywołują zgorszenie i sprzeciwiają się sprawiedliwości społecznej, równości, godności osoby ludzkiej oraz pokojowi społecznemu i międzynarodowemu. W innym fragmencie zaś wspomina jeszcze o nierównościach istniejących w pewnych krajach między bogatymi obszarnikami ziemskimi a chłopami, którzy żyją w warunkach godnych ubolewania.

 

 



Zobacz także